- “Nestes Xogos aspiro a estar ben de saúde e logo meterme na final”.
- “Chego a París máis madura que fun a Río, con máis expectativas e con máis gana de achegar alegrías a toda España”.
- “Sen Raimundo Fernández non chegaría ata aquí, rotundamente, non”.
Primeiro chegou a nacionalidade por carta de natureza, daquela a autorización de World Athletics para competir defendendo as cores de España, e finalmente, a convocatoria por parte da Real Federación Española de Atletismo para formar parte do equipo olímpico español. O camiño a París 2024 da lanzadora de xavelina Yulenmis Aguilar non foi fácil, pero como ela mesma apunta “pagou a pena”.
Chegou a España en 2020 e desde entón reside en Oleiros (A Coruña). Yulenmis Aguilar non estaba no seu mellor momento, aos poucos foise recuperando e volveu adestrar da man de Raimundo Fernández, o seu técnico e un piar na súa vida neste momento.
Yulenmis Aguilar ostenta a novena mellor marca do Mundo neste ano cun lanzamento de 63.90 m que durante varias semanas foi o mellor do curso. Se a saúde a acompaña, as súas credenciais son as dunha aspirante a moito en París.
– Este foi un ano de moitas alegrías. Por fin che concederon a tan ansiada nacionalidade española e obtés praza para estar en París 2024. Feliz?
Moito, porque é a recompensa de todo o traballo que fixemos nestes últimos catro anos, non só eu senón todo o equipo de traballo no que está tamén o meu adestrador.
– Que se che pasou pola cabeza cando escoitaches o teu nome na lista de atletas españois olímpicos?
Pagou a pena. Iso creo que foi o primeiro que me veu á cabeza, iso e abrazar o meu adestrador. Non sei se o dicía ou só o pensaba, pero na miña cabeza estaba: valeu a pena cada cousa que pasou nestes catro anos para vivir este momento.
Ver esta publicación en Instagram
Una publicación compartida por Yulenmis Aguilar Martinez 🇪🇸🇨🇺 (@yulenmis_aguilar)
– Foi un camiño complicado, pero finalmente de éxito. Con todo, ter a nacionalidade española e estar na lista de olímpicos non deixa de ser o paso que che permite soñar con máis. Cal é o soño olímpico de Yulenmis Aguilar? A que aspiras en París?
O primeiro é estar ben de saúde e logo coarme na final, iso é o máis importante.
– Este 2024 tamén houbo tropezos como esa lesión no ombreiro que recortou os teus lanzamentos nas últimas probas. Que é exactamente o que tes e como vai esa recuperación para os Xogos de París?
É unha lesión que teño. Rótaseme demasiado o ombreiro ao lanzar e iso provocou un pequeno desgaste no úmero e é o que me provoca a dor. Non hai nada roto. Teño que aprender a vivir con isto. Chegou un momento da tempada no que non aguantei a dor e tiven que poñerme en mans do médico novamente.
– Entendo que é unha lesión crónica sobre a que hai que traballar para que a dor non che impida lanzar?
Exactamente. Creo foi produto de algo emocional xa que foi xusto na mesma semana da nacionalidade. Abandonei un pouco a rutina da terapia que levaba e o ombreiro levou a peor parte, resentiuse.
– A quen terás en mente en París se todo sae como queres? A quen lle dedicarás o éxito?
Ás dúas persoas máis importantes da miña vida, que a nivel persoal é a miña nai e a nivel profesional o meu adestrador.
– O teu adestrador, Raimundo Fernández, é un dos teus piares non só no deportivo, tamén te apoiou moito en todo o proceso que te levou ata aquí, ás portas dos teus segundos Xogos Olímpicos, esta vez como española e non como cubana. Cres que chegarías aquí sen a figura de Raimundo, se el non se tivese cruzado no teu camiño?
Rotundamente non. Foi importante para min a nivel persoal, pero tamén a nivel profesional. É a persoa que máis sabe de lanzamento de xavelina en España. Caer nunhas mans así… É un privilexio para min poder traballar con el, alguén con tanta experiencia, con tantos anos. Aínda que tivese as mesmas atencións persoais con outra persoa, no profesional, sen el, non o lograría. É a verdade.
– Botáchelo en falta no Campionato de Europa? Estará a pé de pista en París nos Xogos?
No Europeo boteino de menos. Non estará en París. O traballo está feito. Pero un adestrador pode resolver algo técnico nun segundo, sabe que dicirche e no que te estás equivocando. Vouno botar moito de menos, moito, moito. Sen saber o que vai pasar alí, sei que el podería cambiar a historia.
– Xa sabes que é competir na gran festa do deporte. A París chegas máis madura e experimentada do que fuches a Río, cres que iso xogará ao teu favor no estadio?
Si. En Río poucos recordos emocionantes teño. Tiña 19 anos. Non chegaba na forma que chego hoxe: máis madura e con máis expectativas. Con máis ganas de achegar alegrías a toda España.
– No Campionato de Europa, cando debutabas como española, quedaches ás portas da final (13.ª cando entraban as 12 primeiras). Alí, ademais de que o teu ombreiro aínda non estaba ao cento por cento, competiches con gripe. Non foi o debut soñado.
O Europeo foi unha decisión apresurada, foron máis ganas. Eu non estaba preparada, o ombreiro ía mellor, pero non se adestrou o suficiente como para afrontar o Europeo. Fomos alí porque eu estaba moito mellor do ombreiro, a verdade, pero non estaba a nivel deportivo ben. É a realidade. Tenteino, loiteino, pero non se puido. Agora temos a experiencia e para París non imos competir máis e imos preparar os Xogos Olímpicos. Fun a Roma a poñer o corazón, pero non estaba ben.
– Hai nada competiches por fin como española nun Campionato de España e lograches o teu primeiro título. Lográchelo cunha marca de 59.85 m, lonxe do que adoitas lanzar debido á túa actual lesión. Foi unha alegría conseguir ese primeiro título no que xa é o teu país?
Encantoume. Fun feliz, pero non o gocei. A verdade goceino todo xunto o día 3 cando saíu o equipo (fai referencia á data na que se deu a coñecer a lista de atletas olímpicos españois para París 2024). O campionato non o gocei a pracer ata o día 3, aí xa o gocei todo o Campionato de España, aínda que fose uns días antes, xunto coa miña participación nos Xogos Olímpicos.
– Os 63.90 m que lanzaches nos Campionatos de España de Lanzamentos Longos de Inverno en Xaén chegou a ser a mellor marca mundial do 2024!
Foi varias semanas. Xa non. Agora é a novena.
– Estás, por tanto, entre as dez mellores do Mundo deste ano.
Si.
– Aínda así a mellor marca de Yulenmis Aguilar está en 64.17 m. Correcto?
Logreinos no Campionato de España de 2022.
– Canto esperas lanzar en París?
A verdade, non o sei. Fomos mellorando coas semanas. Eu sei e o meu adestrador tamén que, se estamos ben, se conseguimos facer un gran traballo nestas semanas que quedan, podemos facer cousas grandes. Non podería dicirche, pero poderiamos estar ben, poderiamos estar nas marcas do inverno. É o que espero.
Yulenmis Aguilar: “En París vou vivir o proceso”
– Esas marcas falan de que, se a saúde acompaña, es unha candidata para dar que falar en París…
Vou vivir o proceso. Non vou pensar no que poida pasar, nin en se fago esta marca estou na final porque poden pasar cousas e virme a baixo e destruírme. Se sae ben, pois ben e se non, a traballar.
– É importante traballar a técnica puíndo cada xesto, pero aínda máis a fortaleza mental, o recompoñerse diante dun tropezo en competición, non si?
Durante a competición a parte mental é máis importante que a técnica, porque o nivel técnico alcánzalo co día a día de adestramento. Cando chegas á competición o traballo técnico xa está feito, moi pouco podes cambiar.
Con todo, a nivel emocional si que podes xestionar nun segundo. Podes cambiar a historia cun pensamento que che pase pola cabeza.
Por iso creo que en competición é mellor xestionar a parte mental que a parte técnica.
– Recorres a algún pensamento cando queres recompoñerte neses momentos de competición? Algunha imaxe, algunha frase, algo que repitas… Ese pensamento que te leva a un lugar seguro cando algo non sae ben…
Ray, o meu adestrador, sempre me di “ti vai a ser feliz, e a única forma de ser feliz é lanzando lonxe, xestiónao, porque unha cousa leva á outra”. Tento desbloquear a mente sendo feliz, conversando cunha compañeira… facendo algo que me saque durante uns segundos do lanzamento, algo que me saque dese momento para volver ser feliz.
– Decidiches non competir ata os Xogos precisamente para concentrar os teus esforzos en recuperar o ombreiro, e preparar esa competición na que puxeches tantas esperanzas e esforzo estes anos.
Si, por todo o déficit de traballo que houbo semanas atrás. De abril aquí foi un calvario. Tiven que competir lesionada xa que tiña que conseguir os puntos para a clasificación. Adestrei moi pouco e necesítoo.
Eu compito ben e xestiono ben a competición. O tema é que se non estou ben non vou competir ben, esa é a realidade. O traballo faise no ximnasio. Decidimos parar e ver como se recupera nestas semanas o traballo que se perdeu.