- “Sempre digo que ata que se cruza a liña de meta non hai nada gañado”.
- “Hai moita xente discapacitada que podería estar a facer este ou outro deporte e por non coñecelo non está adestrando”.
Araceli Menduiña fracturou o nocello cando era moza, un accidente que lle deixou inmobilizada a articulación. Hai tres anos, no Mundial de Ponte de Lima, descubriu a súa discapacidade.
Despois de competir 40 anos con xente sen discapacidade, con 55 anos afrontará os seus primeiros Xogos Paralímpicos na modalidade de KL3.
– Hai dous anos descubriches a túa discapacidade na perna tras sufrir unha fractura de nocello. Agora, con 55 anos, vaste enfrontar aos teus primeiros Xogos Paralímpicos. Pode ser o teu unha “historia de superación”?
Si, é unha historia de superación.
Levo con esta discapacidade desde os 18 anos e sempre adestrando e competindo en desigualdade de condicións cos meus rivais. É unha proba de superación día a día e agora considéroo un premio, ou un agasallo, a toda unha vida de dedicación ao deporte que me gusta.
– Foi un pase sufrido para conseguir esta clasificación paralímpica, na competición en KL3 200 metros de Duisburgo había só seis billetes para París e conseguiches un por dúas décimas. Como viviches os movementos previos?
En Duisburgo xogábanse seis países. Como había dúas inglesas que, se non recordo mal, quedaron unha primeira e outra segunda, tiña aínda marxe ata o sétimo posto. Sabía que era alcanzable, pero eu sempre digo que ata que se cruza a liña de meta non hai nada gañado. Ao final aínda tiven marxe porque podía quedar un posto máis atrás, pero encantada de conseguilo.
– Antes desta competición, proclamácheste campioa de Europa en piragüismo en Szeged e hai máis dun mes, nesta mesma localización, quedaches cuarta. Cando aprendes máis, cando consegues o podio ou cando quedas fóra del?
Aprendes sempre, cada regata é unha aprendizaxe.
Cando non consegues o que cres que mereces si que avalías cada punto da regata. Máis que cando ao mellor é un éxito ao 100 % e que dás por feito que todo o que fixeches ben aínda que ao mellor non fose o caso, senón que tiveches a sorte de que a ti saíuche ben e aos outros non tanto.
– Para o teu club, o club de Mar Ría de Aldán, non é a primeira vez que teñen unha olímpica nas súas filas. Teresa Portela, aínda que xa non pertence á entidade, sempre está presente. Que significa para ti o club?
Para min o club éo todo, é o meu punto de partida. Se non fose porque temos en Aldán un club, seguramente nunca me iniciase neste deporte. Téñolle todo que agradecer.
– O teu non é un traballo dun par de anos, levas no mundo do piragüismo máis de 40 anos. Por que piragüismo e non outro deporte?
Cando era máis nova facía atletismo e piragüismo. Recordo que cando rompín o nocello no quirófano preguntáronme “que deporte fas?” e ao dicirlle atletismo e piragüismo riron e dixeron “ben, quedarache o piragüismo”.
– Cando comezaches, viviches situacións de desigualdade?
No meu club podo dicir, desde un principio, que sempre tiven o apoio incondicional dos meus compañeiros, dos meus adestradores e do club. Non me podo queixar en ningún momento dun trato discriminatorio.
Creo que no deporte valórase a xente polo esforzo que fai, creo que se discrimina máis a aquel que vén a non esforzarse ou a non dar a súa mellor versión que por razóns de xénero.
– Ademais de ser deportista de elite, traballas e tes fillos. A conciliación no deporte é posible?
A conciliación é posible se tes axudas. Agora teño a vantaxe de que os meus fillos son maiores, xa están a traballar, pero sempre digo que se esta oportunidade me xurdise hai 10 ou 15 anos se cadra tería que renunciar porque nese momento acabábame de separar, tiña os meus fillos a cargo…
Tes o apoio despois de obter resultados, pero para conseguir iso tes que dedicarte día e noite. O primeiro paso é difícil, despois de obter eses resultados si que todo son axudas.
Agora mesmo eu teño permiso para non ir traballar e ir adestrar, iso lévache a conciliar mellor e poder dedicar as horas libres a estar coa túa familia. Se tivese que traballar e adestrar xa non me quedaría nin un intre libre e o resto do día tería que dedicalo a descansar.
– E os teus fillos como se senten ao ter unha nai deportista de alto nivel que vai xogar uns Xogos Paralímpicos?
Toda a vida se sentiron orgullosos de min. Eles tamén fixeron piragüismo e recordo que nun Campionato de España, cando eles eran júniors, algún compañeiro preguntoulles “vés competir?” e os meus fillos responderon, orgullosos, “veño animar a miña nai”.
– Son o teu maior apoio?
Si, os meus fillos, toda a miña familia e a miña parella son o meu bastón.
– Que variará da túa rutina cando chegues a París?
Seguirei a rutina que se segue sempre nas regatas. Adestrar ás horas que che toca competir e con base niso regular o resto do día, a comida, os descansos… Todo vai con base na hora que che toca competir.
– O Paracanoe español vai facer historia cun récord de clasificados para estes Xogos Paralímpicos 2024 con seis embarcacións. Pensas que é unha boa forma de darlle publicidade a esta modalidade deportiva?
Todo o que sexa darlle publicidade benvido sexa porque seguro que hai moita xente discapacitada que podería estar a facer este ou outro deporte e por non coñecelo, ou por non saber que ten facilidades, non está adestrando. Neste deporte é fácil aprender en piragua porque as que se usan en paracanoe son máis estables.
A moita xente daríalle unha oportunidade na vida única, poder facer deporte, desprazarte pola auga como non te podes desprazar por terra, é unha experiencia única.
– Cal é o teu obxectivo nestes Xogos Paralímpicos?
Facelo o mellor posible, non fallar. Sempre digo que o resultado está moi ben e que cando sacas unha medalla é o recoñecemento a todo o esforzo realizado nos adestramentos. Pero o mellor dunha regata e unha competición é acabar orgullosa da regata que fixeches, sexa cal sexa o resultado, se acabaches novena ou sexta, pero fixeches a regata ben desde o primeiro momento ata o último esforzándote, sen ningún tipo de fallo, ese é o maior orgullo.
